La Guida - L'informazione quotidiana in Cuneo e provincia

Venerdì 8 novembre 2024

Accedi a LaGuida.it per leggere il giornale completo.

Non hai un accesso? Abbonati facilmente qui.

I quarant’anni della maschera di Cuneo Gironi

Interpretata da Tarcisio Piacenza è stata premiata dalla sindaca Manassero nel Salone d'Onore del Comune giovedì grasso 8 febbraio

La Guida - I quarant’anni della maschera di Cuneo Gironi

Ël  Salon d’ Onor a l’é tapà a festa :dontré fomne a son ancor lì a lustré e a anlié da bin le  poltron-e cand ch’i rivoma, për temp, a speté Giròni (nòst Tarcisio Piacenza), Giromëtta (Gemma Pellegrino) e tuta la coalera ‘nmascrà : për prim a -i riva da Busca la cobia dla  Bela Antiglia e sò Buscaja (Cristina e Dante),da nen confondi con Micon e Miconëtta coma ch’a në spiega, tra na  bela sonada ‘d  pifer e l’autra, Dante Bruno.

Tapà con fiòch e fërpe an sò costum gris-sënner, caussèt a righe bianche e vërde e tricòrn : ël color gris, an dis, a arcòrda pròpi lò ch’a-i restava dl’antica Antiglia (Busca) dòp che ij Sarasin a  l’avìo brusala . . . lassandla “a busche  e buscaje” (për lòn chiel a l’é Buscaja e chila la Bela Antiglia dij temp antich).

Tratan Giròmëtta e Giròni a son già ‘ndaje ëncontra festos, sonand e cantand la canson ëd Giandoja (chiel con la  fisa e chila con ij ciochin).

Dòp pòche  minute, a j’ariva dcò la sindachëssa Patrizia Manassero con l’assessora a la cultura Paola  Olivero e parèj Giròni, tratan ch’a së speta ël Mòro e sò cortegi da Mondvì, a në spiega dcò chièl përché Giròni a ven considerà  “fieul ëd  Giandoja” : prima dël  1808, la mascra popolar dël Piemont a l’era pròpi Giròni (Gerolamo),  un pajasso ch’a virava con sò carèt dij buratin tirà da ‘n borich (dagià ch’a l’avìa  pì car  porté ‘n gir  ël  bonimor,  pitòst  che travajé la campagna dij  sò); ma ‘nt ël 1808 a venìa baratà con Giandòja, dagià che la polissìa a vusìa schivié chissà che iriverensa ‘nver al re ‘d Westfalia  Girolamo.

Coni tutun a l’ha sempe continuà ‘l carlevé ‘d  Giròni e Tarcisio a l’ha portà  daspërtut sò costum për 40 agn, sonand e cantand con soa Gironëtta e argaland tanta alegrìa e bonimor a  la popolassion dla Granda (e  nen mach !).

Ma adess as sent un bracalèt ëd tamborn, na musica ‘d pifer e  subijèt bin dësgagià ch’a ven su da lë scalon e . . . che  spetacol !, vardie sì ch’a intro ‘l Mòro (Mario Bosia) con soa cort,  la Bela Monregalèisa (Francesca Battaglia) e  na coalera ‘d giovo, fije e fieuj bej e festiolant ch’a l’é na goj për j’euj e ‘l cheur : a saran pì ‘d 30 sicur, fiamengh anti j sò bej costum ëstorich dë vlù,  bindej d’or, capej e giambele colorà da le  tinte pì variegà !

Donca ij giovo a continuo  a fé badìa për Carlevé ! Sòn a veul di che nen tut a  l’é stèit campà ‘nt  j’urtie,che’dcò lor a-i veulo bin a nòste costume, a nòsta stòria, ai sò bej pais . . .

Rëstoma tui ambajà e sensa paròle, ma continoma a canté con lor coma  se për mascarìa ‘l  passà  a fuissa  riva sì a  l’improvista, fasand-ne senti ‘l  calor pì viv ëd nòste  leuve e ‘d nòsta gent pì svicia, cola dij giovo ‘d  jer e  d’ancheuj.

E viva ij giovo, alora . . . e  nen mach a Carlevé !

La premiassion a  l’é peui continuà  con cant e sonaje tra na  spiegassion e  l’autra ( ël Mòro con sò martel ën  man, col ch’a son-a la famosa ciòca a Mondvì, a l’ha spiegà dcò chiel ël Mòro dla tradission); la Manassero a  l’ha lesù e consignà  a Tarcisio (Giròni)  la bergamin-a ch’a na premia ij 40 agn d’angage e a l’ha arseivù da Giròni e Giromëtta ël liber neuv nuviss dle  mascre (omagi ëd  Santino Puleo ‘d Loano realisà da l’ AMI, Associazione  Maschere Internazionali) peui, an cantand, la bela  coalera a l’é portasse ‘nt la sala dacant,  prontà spress për ël riceviment  final, al cant “dij fieuj ëd Giandoja na sola famija, ch’a-i pias aussé la doja, ch’a-i pias l’alegria [. . . ] alegher su cantoma, beivoma, crioma eviva eviva noi,  eviva eviva noi. E tin  tin tin beivoma dël bon vin [. . . ] e  tin tin  tin ch’as masso i sagrin !”

La Guida - testata d’informazione in Cuneo e provincia

Direttore responsabile Ezio Bernardi / Editrice LGEditoriale s.r.l. / Concessionaria per la pubblicità Media L.G. s.r.l.

Sede legale: via Antonio Bono, 5 - 12100 Cuneo / 0171 447111 / info@laguida.it / C.F. e P.IVA: 03505070049
Aut. Tribunale di Cuneo del 31-05-1948 n.12. Iscrizione ROC n. 23765 del 26-08-2013

La Guida percepisce i contributi pubblici all’editoria previsti dalle leggi nazionali e regionali.
La Guida, tramite la Fisc (Federazione italiana settimanali cattolici), ha aderito allo IAP (Istituto dell’Autodisciplina Pubblicitaria) accettando il Codice di Autodisciplina della Comunicazione Commerciale.

Privacy Policy Amministrazione trasparente